گفتاری از آیتالله محمدتقی مصباح یزدی
تحلیل جامعهشناختی انحراف مردم در عصر امام حسین(ع)
چکیده تحلیل جامعهشناختی انحراف مردم در عصر امام حسین(ع) :
گرچه نمیتوان برای پدیدهها و ظهور و افول تحولات اجتماعی، بسترها و زمینههای معدود و محدودی تعریف کرد اما دادههای تاریخی، کلیاتی از عوامل بروز و ظهور این حوادث برای ما ترسیم میکند. امام حسين(ع) در حديثي وضع دينداري جامعه آن روز را چنين ترسيم ميكنند: الناس عبيد الدنيا و الدين لعق علي السنتهم يحوطونه ما درت معايشهم فاذا محصوا بالبلاء قل الديانون؛ مردم بردگان دنيا هستند و دين مانند ليسهاي بر زبانشان است. مادامي كه دنيا و معاششان داير باشد، از دينداري دم ميزنند و هنگامي كه امتحان آنان را جدا میكند، دينداران اندك میشوند. مدعيان دينداري فراوانند، ولي تا زماني بر اين ادعاي خود پايدار هستند كه دين به دنيايشان صدمه نزند. اما اگر مجبور باشند ميان دين و دنيا يكي را برگزينند و با حفظ دين، دنيا از دستشان برود، دينداران اندكشمار خواهند بود. از سويي، كساني كه ايماني ضعيف دارند، در معرض اين خطرند كه شياطيني مانند ابوسفيان از آنان بخوبي سوء استفاده كنند. اين ضعف، بخصوص در منطقه شام كه مردم آن فاقد مربيان ديني بودند، بيشتر مشهود بود؛ به طوري كه داستانهاي عجيبي درباره ناداني و جهالت آنان در تاريخ ثبت شده است. حتي در مدينه نيز- كه مردم در سايه پيغمبر اكرم(ص) تربيت شده بودند و هنوز مدت زيادي از وفات ايشان نگذشته بود- واقعه غدير به فراموشي سپرده شد. اينها و پارهاي موارد ديگر، زمينههايي بود كه معاويه براي رسيدن به اهداف خويش از آنها بهره میبرد. ما سعی کردهایم چند علل از انحراف معرفتی مردم در زمان حضرت سیدالشهدا(ع) در منظومه اندیشه علامه مصباح یزدی را مطرح کنیم تا بتوانیم زمان خود را شناخته و ابزارهای انحراف را بازگو نماییم تا جامعه متوجه باشند. تحلیل جامعهشناختی انحراف معرفتی مردم زمان امام حسین(ع) از مباحث بسیار مهمی است که جامعه ما نبايد دچار آن شود.