45 سال پیش، وقتی «سید علی خامنه‌ای» کتاب «صلح‌ الحسن علیه‌السلام» نوشته‌ «شیخ راضی آل یاسین» را دید و تصمیم گرفت که آن را ترجمه کند، شاید هیچ‌گاه تصور نمی‌کرد که نیم قرن بعد، در جایگاه «رهبر انقلاب اسلامی» بخواهد یکی از مهم‌ترین «تاکتیک‌های سیاست ‌خارجه» کشور و بلکه جهان را مبتنی بر آن پایه‌گذاری کند. متن عربی این کتاب حدود 400 صفحه حجم داشت و برگردان آن، در کنار فعالیت‌های آموزشی و اجتماعی دیگر وی نظیر تدر ...

بیش از یک سال از زمان جابه‌جایی قدرت بین دولت‌های دهم و یازدهم می‌گذرد. علی‌رغم توقع دولتمردان و حامیان آنها، یک سال زمان مناسبی برای بررسی نتایج اولیه دستاوردها بویژه در ابعاد راهبردی کشور از جمله سیاست خارجی است. سیاست خارجی نیز مانند بسیاری موارد دیگر، نقش چالش‌برانگیزی در ابعاد داخلی و خارجی ایفا می‌کند. یکی از اصلی‌ترین شعارهای دولت فعلی- قبل و بعد از انتخابات- «تعامل سازنده» با کشورها است. شواهد و قرا ...

نشست هسته‌ای ایران و 1+5 امسال برخلاف سال گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل برگزار نشد. -اختلافاتی که ریشه در پیشنهادات مطرح شده در مذاکرات وین 6 یا همان مذاکرات موسوم به گام نهایی دارد. در این گزارش با استخراج پیشنهادات ایران و 1+5 از لابه‌لای اظهارات مقامات و رسانه‌های داخلی و خارج، این پیشنهادات مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد دستگاه‌های سانتریفیوژ، آینده تأسیسات فردو، موضوع تحقیق و توسعه، توان موشکی ...

تسخیر لانه جاسوسی در 13 آبان 58، صفحه‌ای جدید در تاریخ ایران اسلامی بود که تا به حال اتفاق نیفتاده بود. دانشجویانی که بعدها نام «دانشجویان مسلمان پیرو خط امام» روی خود گذاردند و با قاطعیت می‌توان گفت باعث شدند كه هیبت ایالات متحده در دنیا به لرزه دربیاید. صدای شکسته شدن این شیشه را تا به امروز می‌توانید در منطقه گوش نمایید. شکستنی که از 13 آبان 58 در تهران آغاز و تا به امروز در خیابان وال استریت محله منهتن ...

«سانسور می‌کنند! در تاريخ 8 مهر 1363 از سوي سيدمحمد خاتمي، وزير وقت ارشاد بخشنامه‌اي به روزنامه‌ها شد كه از انتشار اخبار ديوان داوري ايران و امريكا خودداري كنند و اين بخشنامه سانسور آن هم به صورت رسمي در تاريخ ايران بي‌سابقه ‌بوده است. در آن هنگام سياست كلي دولت موسوي پنهانكاري بود كه با افسوس هنوز هم ادامه دارد!» متن فوق تنها قسمتی از مصاحبه نگارنده با دکتر محمود کاشانی، داور دهه 60 ديوان داوري ايران و امر ...

اگر بنا باشد به نبرد محدود اما رخ در رخ و مستقیم ایران و امریکا در فاصله اول مهر 66 تا 27 آبان همان سال در خلیج فارس اشاره کنیم، چاره‌ای نداریم جز آن‌که به جنگ نفتکش‌ها، عملیات کربلای 5 و توافق قدرت‌های فرامنطقه‌ای برای پایان جنگ نیز اشاره کنیم، تمام تلاشمان را در این گزارش به کار بستیم تا نگاهی مستند به علل ورود مستقیم امریکا در جنگ ایران و عراق داشته باشیم. ...

در روز 16 مهر 1366 دریک درگیری شدید نظامی در خلیج فارس هلی‌کوپترهای امریکایی به ‌روی سه فروند قایق ایرانی آتش گشودند و آنها را غرق کردند. دراین درگیری رزمندگان اسلام در دفاع از خود یک فروند از هلی‌کوپترهای مهاجم امریکا را با موشک استینگر هدف قرار دادند و ساقط کردند. ...

سفر رابرت مک فارلین، مشاور امنیت ملی دولت ریگان به ایران و مذاکره با برخی مقامات ایرانی که پس از رایزنی‌ها و زمینه‌سازی‌های طولانی مدت صورت گرفت و پس از مدتی در روزنامه لبنانی الشراع افشا شد، پرده از وقایعی برداشت که در ایران «ماجرای مک فارلین» نام گرفت. ماجرای مک‌فارلین در ایران یا ایران- کنترا در ایالات متحده امريكا، در چند دهه اخیر محل بحث و مناقشات بسیاری بوده است. در امريكا، ایران- کنترا به عنوان بزرگ‌ ...

اگر از خیلی‌ها بپرسید ماجرای مک فارلین چه بود جواب چند خطی را تحویلتان می‌دهند که امریکایی‌ها را تعدادی دلال گول زدند و به ایران آوردند تا برای آزادی گروگان‌هایشان تلاش کنند و در عوض سلاح بفروشند و مقامات ایرانی هم در برخوردی انقلابی آنها را تحویل نگرفتند و... اما شاید از نقش آفرینی رژیم صهیونیستی در این سفر و حتی احتمال سفر علی هاشمی‌رفسنجانی به اسرائیل تا اقدام گروه مهدی هاشمی معدوم برای گروگان گرفتن مک ف ...

در یک شب پاییزی به دفتر سیروس ناصری در تهران رفتیم و چند ساعتی به گفت‌وگو با این دیپلمات کهنه‌کار پرداختیم. او هم اعتراف می‌کرد که فاصله دوران دانشجویی‌اش تا کار دیپلماتیک به چند ساعت نمی‌کشید اما اظهار می‌داشت که کار در سال‌های سخت جنگ تجربه‌ای بی‌نظیر در اختیار دستگاه دیپلماسی ایران قرار داده‌است. سیروس ناصری از اعضای ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در دوران اول حسن روحانی (1382-1384) بود و به شدت از موافقا ...

گفت‌وگو با محسن رفیق دوست همیشه سخت و آسان است، آسان از این لحاظ که می توانی هر سؤالی بخواهی بپرسی و سخت از این لحاظ او جواب‌های از پیش آماده‌ای برایت دارد و از موضعش پایین نمی آید. با این حال نکات جالبی از گفت‌وگوی آقای رفیق دوست درآمد. او ابتدا تکلیف را روشن کرد و گفت حتی یک فشنگ اسرائیلی هم نخریدیم. ...

حسین شیخ الاسام ابایی ندارد که بگوید وزارت امورخارجه در دهه 60 در جریان امور قرار نداشته و موضع فعالی نداشته است. شیخ الاسلام م یگوید که در دهه 60 معاون کل جهان وزارت خارجه یعنی معاون سیاسی بوده است! او صادقانه از نقشش در آزادی گروگا نهای امریکایی که یک طرف معامله سلاح روگان بود سخن م یگوید اما هنوز هم معتقد است بخشی از این ماجرا طبقه بندی حفاظتی دارد و قابل بیان نیست. ...

8 ماه پس از روز 13 آذر 1392 که توافق ژنو مابین ایران و 1+5 بسته شد، می گذرد. مذاکرات همچنان ادامه دارد اما این توافق ضعیف موجب خالی شدن دست ایران در مذاکرات شده است. «فتح الفتوح» ژنو که با استراتژی برد ـ برد و در صد روز اول دولت آقای روحانی به دست آمد، هم اکنون بحق می تواند مورد نقد و بررسی قرار گیرد. ...

رئیس‌جمهور در همایش رؤسای نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور، سخنان مهمی ایراد کردند که در سایه جنجال رسانه‌ای حملات تند ایشان به منتقدین، کمتر دیده شد. وی درباره تیم دیپلماسی دولت یازدهم گفت: ما در منطق کم نمی‌آوریم، دیپلمات‌های مجربی داریم. امروز در رأس وزارت خارجه افرادی هستند که نه تنها در منطقه که در جهان جزو برترین دیپلمات‌ها هستند. بروید صورت مذاکرات سالیان دراز گذشته را بخوانید. من اینقدر دیدم بعضی‌ ...

شنبه هفتم شهریورماه 1393، دولت امريكا برای چندمین بار در یک سال اخیر، تعدادی از افراد و شرکت‌های ایرانی و غیرایرانی را در فهرست تحریم‌های خود علیه کشورمان قرار داد. این در حالی است که طبق توافق ژنو، قرار بود تحریم جدیدی علیه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان وضع نشود. اما چندی پیش رهبر معظم انقلاب با اشاره به این رویه‌ امريكایی‌ها، «مذاکره با امريكا» را در برطرف شدن این مسأله بی‌فایده دانستند: در یک سال ا ...

یکی از امتیازهایی که طرف غربی طبق توافقنامه ژنو به ایران داده ‌است، لغو تحریم‌های مرتبط با «صادرات پتروشیمی ایران» و نیز تحریم‌های مربوط «به خدمات مرتبط با این صادرات» است، اما تهران در مقابل، امتیازات بسیاری به طرف غربی داد و صنعت هسته‌ای را تقریباً به حالت نیمه تعطیل درآورد. حال که مدت 6 ماهه توافق ژنو به پایان رسیده، لازم است مروری داشته باشیم بر عایداتی که از طریق این توافق نصیب کشور شده است. مطابق ترجم ...

«اتاق‌های فکر» که با نام‌های دیگری همچون «کانون‌ها و مراکز تصمیم‌ساز»، «سازمان‌های فکری»، «مؤسسات تحقیقاتی»، «نهادهای فکری» و غیره از آنها یاد می‌شود، با استفاده از کارشناسان، مقامات سابق و کنونی دولت و نیز صاحبنظران مسائل مختلف، به بررسی مسائل در حوزه‌های داخلی و خارجی ایالات متحده امریکا پرداخته و در عین حال بر تعیین سیاست عمومی نیز تأثیرگذار هستند. متنفذترین این مؤسسات به نوعی مانند دولت سایه و منبع تأمی ...

«تغییر»، شعار رئیس‌جمهور امریکا بود که به واسطه آن توانست به قدرت برسد. این شعار متفاوت رئيس‌جمهور امریکا نشان مي‌دهد که سیاستمداران امریکا متوجه چالش‌های حکومت امریکا شده‌اند؛ چالش‌های اقتصادی که بخشی از آن نشأت گرفته از جنگ‌ها بوده و موجب تشدید تنفر از جنگ در بین جامعه امریکایی شده است و بنابراین تلاش کرده‌اند با طرح شعار «تغییر» افکار عمومی را به سوی خود جلب کنند. در این رابطه با دکتر محمد جمشیدی استاد و ...

دکتر سعید زیباکلام، رئیس فعلی گروه فلسفه علم دانشگاه امیرکبیر است. زیباکلام سال‌های ابتدایی دهه 60 را در جایگاه رئیس اداره سازمان‌های بین‌المللی وزارت خارجه گذرانده و پس از بروز اختلافات با به قول خودش شیخ الوزرا آقای ولایتی، از این وزارتخانه بیرون آمده است. دکتر سعید زیباکلام طی یک سال گذشته جزو اصلی‌ترین منتقدان سیاست خارجی دولت یازدهم بوده و به همین خاطر به دادگاه نیز احضار شده است. ...

چندی پیش مناظره حجج‌ اسلام داوود فیرحی و سیدمهدی میرباقری در یک مناظره و پرسش و پاسخ پیرامون منطق سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت که مشروح این مناظره را در ادامه می‌خوانید. داوود فیرحی، عضو هیأت علمی و استاد دانشگاه تهران و سیدمهدی میرباقری استاد برجسته حوزه علمیه قم و رئیس فرهنگستان علوم اسلامی مي‌باشند. ...

دکتر حسین کچویان، عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو هیأت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، عضو شورای پژوهشی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی یکی از حاضرین همایش خط قرمز به همت کمیته صیانت از منافع ملی ایران برگزار شد. دکتر کچویان سخنانش را در پاسخ به این شروع کرد که آقای دکتر! انقلاب اسلامی با شعار نه شرقی، نه غربی به روی کار آمد و توانست این شعار را در اقصی نقاط جهان پخش کند، تصور شما از تأثیر ...

سیاست خارجه دولت یازدهم مبتنی بر کاهش تحریم‌ها و مذاکره بنا شده است. مذاکراتی که تاکنون توافقنامه ژنو را برای ایران به همراه داشته است. بر اساس گزارشی که در دوم سپتامبر 2014 منتشر شد، رئیس سرویس امنیت خارجی اسرائیل مي‌گوید، ما هر هفته با مقامات امریکایی در رابطه با مسائل هسته‌ای ایران مذاکره می‌کنیم و هدفمان ناکارآمد کردن قابلیت هسته‌ای ایران هست. اگر امریکا ایران را به دلیل قابلیت‌های هسته‌ای تحریم کرده، ح ...

«هیچ دلیلی وجود ندارد که ایران و امریکا از یکدیگر جدا باشند. اینجا در امریکا، امریکایی‌های ایران تبار موفق هستند و به فرهنگ ما کمک شایانی می‌کنند. امسال یک محصول ایرانی، یک جدایی (جدایی نادر از سیمین) بالاترین افتخار امریکایی برای یک فیلم خارجی را از آن خود کرد!» این بخشی از پیامی بود که دقایقی پس از تحویل سال 91 در پیام ویدئویی رئیس جمهور ایالات متحده به مناسب عید نوروز خطاب به مردم ایران پخش شد. کسی نمی‌د ...

ابوالفضل ظهره‌وند صبح یکی از روزهای شهریور در منزلش پذیرای ما بود. او به‌عنوان اولین سفیر معزول شده توسط دولت اعتدال شناخته می‌شود. با‌وجود اين، ظهره‌وند می‌کوشید تا در نقدهایش جانب انصاف را رعایت کند. سفیر سابق کشورمان در افغانستان نظرات جالبی درباره توافقنامه ژنو داشت. وی بدون هرگونه تعارفی می‌گفت: «اگر تمام فناوری هسته‌ای را بدهیم و در مقابل تحریم‌ها لغو شود، بهتر از این توافق اخیر ژنو است.» راستش را بخو ...

دولت یازدهم از ابتدای فعالیت خود، وزارت امور خارجه را در پیشانی خود قرار داده و اکثر فعالیت‌های خود را در این حوزه تعریف کرده است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز با حضور در شبکه‌های مختلف اجتماعی و تلاش برای ارتباط با برخی طیف‌های فرهنگی و هنری نظیر سینماگران، تلاش می‌کند تا مفهوم «دیپلماسی عمومی» را به تعریف موردنظر خود پیاده کند. کمپین جنجالی شش سینماگر در حمایت از شعار «هر توافقی بهتر از عدم توافق اس ...

ناصر نوبری را باید دیپلمات بدون جبهه معرفی کرد، چراکه در نقد، دوست و دشمن نمی‌شناسد و به آنچه ایمان دارد پایبند است و نه به خط‌کشی‌های مرسوم سیاسی. از همین رو به کرات مشاهده می‌شود گاه با ادبیات اصلاح‌طلبانه و در میان اصولگرایان جریان کارگزاران و هاشمی را نقد می‌کند. گفت‌وگوی زیر که در آن محافظه‌کاری هیچ جایگاهی ندارد، حاوی تحلیل‌هایی است که کمتر دیپلمات آینده‌نگری حاضر به بیان آن است. ...

هیلاری رودهام کلینتون، وزیر سابق امور خارجه امریکا در کابینه اول باراک اوباما و همسر بیل کلینتون، چهل و دومین رئیس‌جمهوري ایالات متحده امریکا و بانوی اول ایالات متحده از سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۱ بوده است. هیلاری کلینتون پس از یک مبارزه انتخاباتی درون حزبی که ۱۸ ماه به طول انجامید، در تاریخ ۷ ژوئن ۲۰۰۸ اعلام کرد به تلاش‌های خود برای احراز سمت نخستين رئیس‌جمهوري زن امریکا پایان داده است و از باراک اوباما برای احر ...

حتی پیش از استقرار کامل خط امام و حذف جناح معاند از عرصه سیاسی در سال 1360، همواره نحوه مواجهه با امریکا به‌عنوان یکی از مهمترین شاخصه‌های جریان‌های سیاسی به‌حساب می‌آمد. در 24 بهمن 1357، دو روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی، چریک‌های چپ‌گرای موسوم به فدایی خلق به سفارت امریکا حمله کردند اما به دستور امام‌خمینی(ره) ساعاتی بعد بیرون ریخته شدند. کمتر از یک سال بعد اما این‌بار دانشجویان پیرو خط امام بودند که در ص ...